1. การวิเคราะห์และกำหนดรายละเอียดของปัญหา

     ในการที่จะแก้ปัญหาใดปัญหาหนึ่งได้นั้น สิ่งแรกที่ต้องทำคือ ทำความเข้าใจปัญหาเพื่อแยกให้ออกว่า (1) สิ่งที่ต้องการคืออะไร และ (2) ข้อมูลที่กำหนดให้คืออะไร หลังจากนั้น
จึงพิจารณาข้อมูลและเงื่อนไขที่กำหนดให้เพียงพอที่จะหาคำตอบของปัญหาหรือไม่ 

 

2. การวางแผนในการแก้ปัญหา

     เมื่อทำความเข้าใจแล้ว ควรวางแผนในการแก้ปัญหาด้วยการเลือกใช้เครื่องมือ

และวิธีการ เพื่อให้ได้มาซึ่งคำตอบ ประสบการณ์เดิมของผู้แก้ปัญหาจะมีส่วนช่วย

อย่างมากในขั้นตอนนี้ ฉะนั้น ในการเริ่มต้นจึงควรจะเริ่มต้นด้วยการถามตนเองว่า

"เคยแก้ปัญหาในลักษณะเดียวกันนี้หรือไม่"  ในกรณีที่มีประสบการณ์มาก่อน

ควรจะใช้ประสบการณ์มาเป็นแนวทางในการแก้ปัญหาโดยปรับปรุงให้เหมาะสม

กับปัญหาใหม่  โดยอาจอาศัย รหัสลำลอง (pseudocode) หรือผังงาน (flowchart)

เข้ามาช่วยในการถ่ายทอดความคิด

​

3. การดำเนินการแก้ไขปัญหา

     เมื่อวางแผนแล้วก็ดำเนินการแก้ปัญหา ซึ่งได้แก่ การนำเครื่องมือและวิธีการ

ที่ได้วางแผนไว้ในขั้นตอนที่ 2 มาดำเนินการแก้ปัญหา ซึ่งการดำเนินการแก้ปัญหา

อาจทำให้เห็นแนวทางที่ดีกว่าวิธีที่คิดไว้ ก็สามารถนำมาปรับเปลี่ยนได้

​

4. การตรวจสอบและปรับปรุง

     เมื่อได้ดำเนินการแก้ปัญหาแล้วจำเป็นต้องตรวจสอบว่าวิธีการดังกล่าวนำมา

ซึ่งผลลัพธ์ที่ถูกต้อง ตามรายละเอียดของปัญหาที่กำหนดไว้ในขั้นตอนแรกหรือไม่

ถ้าหากผลลัพธ์ที่ได้ไม่เป็นไปตามที่ต้องการ จะต้องปรับปรุงวิธีการให้ถูกต้อง

      ในบางครั้งการแก้ปัญหาตามขั้นตอนข้างต้นในครั้งแรกนั้น อาจไม่เพียงพอ

ที่จะทำให้ได้คำตอบที่ต้องการ ทั้งนี้เนื่องมาจากสาเหตุต่าง ๆ เช่น ยังเข้าใจปัญหาไม่ดีพอ ข้อมูลที่มีอยู่ไม่เพียงพอ หรือวิธีการที่ใช้แก้ปัญหายังไม่เหมาะสม ยังไม่ครอบคลุม

กรณีต่าง ๆ ของปัญหา ดังนั้นเราอาจจำเป็นต้องมีการย้อนกลับไปทำขั้นตอน

ที่ผ่านมาซ้ำ ๆ เพื่อทบทวนและปรับปรุงจนกว่าจะได้คำตอบที่ถูกต้อง ดังรูป